Kilka dni temu w serwisie Cashless mogliście przeczytać tekst na temat najazdu pracowników Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów na biuro Związku Banków Polskich. UOKiK wszczął kontrolę w ZBP na wniosek Komisji Europejskiej. Bankowcy są podejrzani o to, że w sposób niezgodny z przepisami antymonopolowymi bronią dostępu do rachunków swoich klientów podmiotom trzecim, takim jak na przykład dostawcy płatności. Przedstawiciele ZBP wszystkie zarzuty odrzucają, o czym możecie przeczytać tutaj.

Gdy pisałem tamten tekst, zwróciłem się z prośbą o komentarz także do UOKiK-u. Biuro prasowe urzędu nie skorzystało z tego prawa odsyłając mnie do Dyrekcji Generalnej ds. Konkurencji Komisji Europejskiej. Ta w piątek opublikowała komunikat prasowy, z którego wynika, że podobne kontrole jak w polskim ZBP zlecono także w innych krajach członkowskich.

Przeczytajcie także: Bankowcy na celowniku UOKiK-u

Nie podano jednak w jakich, a Ricardo Cardoso rzecznik KE odmówił serwisowi Cashless udzielenia dalszych informacji na ten temat. Moje źródła twierdzą jednak, że kontrolę zlecono jeszcze tylko w jednym kraju, a mianowicie w Holandii. Poprosiłem o potwierdzenie tej informacji biuro prasowe tamtejszego odpowiednika ZBP. Gdy tylko otrzymam odpowiedź, zaktualizuję ten lub napiszę kolejny tekst.

Natomiast jak głosi komunikat KE, kontrola w ZBP została zlecona ze względu na fakt, że istnieje obawa, iż banki samodzielnie albo poprzez Związek mogły uczestniczyć w praktykach naruszających przepisy antymonopolowe, które zabraniają restrykcyjnych praktyk biznesowych i nadużywania pozycji dominującej. – Te rzekome praktyki antykonkurencyjne mają na celu wykluczenie podmiotów świadczących usługi finansowe niebędące bankami, uniemożliwiając im uzyskiwanie dostępu do danych konta klientów banków pomimo faktu, że klienci wyrazili na to zgodę – czytam w komunikacie KE.

Komisja zaznaczyła również, że fakt przeprowadzenia kontroli, nie oznacza, że banki lub ich stowarzyszenia są winne zachowania antykonkurencyjnego ani nie przesądza o wyniku dochodzenia. – Komisja szanuje prawa do obrony, w szczególności prawo przedsiębiorstw do przesłuchania w postępowaniu antymonopolowym – napisano w komunikacie.

Przeczytajcie także: mAkcelerator inwestuje w biometrię

Dla formalności przypomnę, że w całym tym konflikcie chodzi o płatności internetowe oparte o tzw. bezpośredni dostęp do rachunku bankowego. Świadczą je takie firmy, jak np. znany na polskim rynku Sofort. Usługa polega na tym, że klient zamiast płacić za produkt np. przelewem typu pay by link czy kartą, zleca płatność zewnętrznej firmie. Ta prosi go o podanie loginu i hasła do konta w banku, a następnie wykonuje przelew, który klient musi autoryzować np. hasłem jednorazowym.

Tego rodzaju praktyka nie jest zakazana w Polsce ustawami. Jej stosowania zabroniła jednak bankom działającym na polskim rynku Komisja Nadzoru Finansowego obawiając się o bezpieczeństwo pieniędzy i danych osobowych klientów. Wydaje mi się więc, że banki są w tym wypadku, używając języka młodzieżowego, kryte. Warto też nadmienić, że w Europie toczy się obecnie dyskusja, w jaki sposób zezwolić podmiotom trzecim na dostęp do rachunków bankowych zachowując jednocześnie bezpieczeństwo.

Jednym z pomysłów na to jest udostępnienie przez banki API. To specjalny protokół, dzięki któremu systemy informatyczne takich firm jak Sofort mogłyby komunikować się bezpiecznie z systemami bankowymi. Prace nad takim protokołem w Polsce już trwają, a pieczę nad nimi sprawuje ZBP. Otwarcie dostępu do rachunków poprzez API pozwoli Sofortowi nadal świadczyć usługi, ale nie w takim modelu jak obecnie. Nieoficjalnie mówi się, że to właśnie ta firma stoi za doniesieniem, w wyniku którego KE zleciła kontrole w Polsce i Holandii. Przedstawiciele Sofortu odmówili mi komentarza w tej sprawie.